Redukować cechy

Antonovsky podkreśla, że owego poczucia nie powinno się redukować do cech osobowości, poczucia kontroli, poczucia skuteczności zasobów odpornościowych (Sęk 1995: 9). Sprzeciwiając się redukcjonizmowi psychologicznemu, obstaje przy pojęciu orientacja dyspozycyjna, które należy rozumieć jako globalną orientację człowieka, wyrażającą stopień, w jakim człowiek ten ma dojmujące, trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności (Antonovsky 1995: 34). Właśnie tą otwartością na bogactwo ontologiczne człowieka definicja zdrowia Antonovsky’ego różni się od definicji sprecyzowanej przez WHO. Bowiem o ile bezpośrednio nie wprowadza wymiaru duchowego w swe ramy, to wskazuje na jego obecność. Należy jednak podkreślić, iż odsłaniająca się sfera duchowości w definicji Antonovsky’ego jest związana z wolną wolą człowieka, zdolnością wartościowania, odkrywania znaczeń i nadawania indywidualnego sensu rzeczywistości.
Poczucie koherencji, które jest głównym źródłem zdrowia, Antonovsky określa przez trzy składniki: zrozumiałość, zaradność i sensowność. Poczucie zrozumiałości (comprehensibility) odnosi się do stopnia postrzegania jako sensowne bodźców, które napływają ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Sensowne poznawczo, czyli spójne, uporządkowane, ustruktu- ryzowane, jasne – a niejako informacje losowe, przypadkowe, niewytłumaczalne, chaotyczne. Człowiek o silnym poczuciu zrozumiałości potrafi dostrzec sens nawet w najbardziej dramatycznych sytuacjach jak czyjaś śmierć, choroba, wojna (Antonovsky 1995: 33). W koncepcji Antonovsky’ego nie ma miejsca na bodźce niepożądane. Poczucie zrozumiałości podkreśla znaczenie uporządkowania poznawczego, akcentuje aktywną postawę podmiotu wobec rzeczywistości.